مطلبی بسیار زیبا و خواندنی از حضرت آیت الله العظمی مظاهری ( مد ظله الشریف )
جهنّم جایگاه معاندان :
از قرآن کریم و روایات
اهل بیت(سلاماللهعلیهم): استفاده مىشود که جهنّم جایگاه افراد اهل عناد و لجاجت
است و کسانى که عناد و لجاج و تقصیرى نداشته باشند - گرچه حتّى کافر یا مشرک باشند
- به عذاب جهنّم دچار نخواهند شد. عقل نیز بر این مطلب حکم مىکند، بلکه مىتوان
گفت این مطلب از ضروریّات عقلى و شرعى است، زیرا پروردگار رحمان انسان بى تقصیر را
عذاب نمىکند. توضیح بیشتر اینکه انسان در کارهاى بد خود، گاه، هیچ تقصیرى ندارد،
چنین کسانى بر چهار دستهاند:
1) مستضعفان فکرى که به آنها
«سفیه» گفته مىشود.
2) افرادى که مجبور یا مُکرَه
به انجام کارى مىشوند.
3) افرادى که به فکر آنها
نیاید که باید مطالب را درک کنند و حقیقت را به دست آورند، نظیر بسیارى از مردم،
مثلاً بسیارى از کافران در اروپا یا غیر اروپا در این اندیشه نیستند که باید راجع
به اسلام فکر کرد. در اصطلاح به این گروه «غافل» گفته مىشود.(غافل غیر مقصّر).
4) افرادى که فکر کردهاند ولى
فکر آنها به واقع نرسیده است بلکه به باطل معتقد شدهاند. در اصطلاح به این حالت
«جهل مرکّب» مىگویند و این حالتِ در میان مردم - مخصوصاً عالمان - زیاد است. در
این حالت شرط است که در فکر کردن و نرسیدن به حقّ و منتهى شدن به باطل، عناد، لجاج
و نفسیّت شخص دخالت نداشته باشد.
بنابراین افراد غیر مقصّر که
چهار دسته فوق مىباشند، عذاب نخواهند شد زیرا استحقاق عذاب مختصّ کسى است که
تقصیر داشته باشد:
»اِنَّ الَّذینَ تَوَفّیهُمُ الْمَلائِکَةُ ظالِمى اَنْفُسِهِمْ قالُوا فیمَ
کُنْتُمْ قالُوا کُنَّا مُسْتَضْعَفینَ فِى الْاَرْضِ قالُوا اَلَمْ تَکُنْ اَرْضُ
اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فیها فَاُولئِکَ مأویهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ
مَصیراً اِلّا الْمُسْتَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ لا
یَسْتَطیعُونَ حیلَةً وَ لا یَهْتَدُونَ سَبیلاً.» [1]
»کسانى که فرشتگان (قبض ارواح)، روح آنها را گرفتهاند در حالى که به خویشتن ستم
کرده بودند، به آنها گفتند شما در چه حالى بودید؟ گفتند ما در سرزمین خود تحت فشار
و مستضعف بودیم، آنها (فرشتگان) گفتند مگر سرزمین خداوند پهناور نبود که مهاجرت
کنید؟ آنها جایگاهشان دوزخ است و سرانجام بدى دارند، مگر آن دسته از مردان و زنان
و کودکانى که به راستى تحت فشار بودند، نه چارهاى دارند و نه راهى مىیابند.»
البته توجّه به این مطلب ضرورى
است که این افراد به بهشت موعود هم نخواهند رفت، زیرا آن بهشت، مخصوص متقین است و
بهشت، در حقیقت مقام قرب الهى است و آنان از این مقام بى بهرهاند، زیرا باید در
این دنیا راه آن طى شود و آنان به هر دلیل از این مسیر عقب افتادهاند، امّا رحمت
واسعه حقّ آنها را در رفاه خواهد گذاشت و به هر کس به اندازه منزلتى که دارد، به
اندازه اعمال خوبش در دنیا، و به اندازه نیکىهایى که داشته است پاداش خواهد داد،
به عبارت دیگر پروردگار عالَم به هر کس به اندازه لیاقت و اقتضایى که کسبکرده است
پاداش خواهد داد.
» اِنَّ اللَّهَ لا یُضیعُ اَجْرَ الُْمحْسِنینَ.» [2]
«خداوند پاداش نیکو کاران را تباه نمىکند.»
==================
پینوشتها
[1] نساء 97و98.
[2] توبه، 120.
منبع : سایت آیت الله مظاهری